Hãy Có Lòng Thương Xót

Tu sĩ Phaolô Trần Khắc Thông, M.F.

Kính Thưa cộng đoàn, khi quốc hội của đất nước vùng Trung Á Kazakhstan bãi bỏ án tử hình trong bộ luật hình sự của họ thì Giáo hội Công giáo tại đất nước này đã ca ngợi họ rằng: đây là một bước tiến mới của đất nước chúng ta trong việc bảo vệ sự sống con người, bãi bỏ hình phạt tử hình trong luật hình sự là kết quả của sự tiến bộ tư tưởng đạo đức trong quá trình phát triển lịch sử và văn hóa của xã hội (1).

Hiện nay đã mới chỉ có khoảng 135 quốc gia bãi bỏ án tử hình. Theo báo thư viện pháp luật (https://thuvienphapluat.vn, ngày 13/6/2022), Việt Nam chúng ta hiện có 18 loại tội áp dụng án tử hình. Lập trường của Giáo Hội là trong thời đại của chúng ta, Nhà nước có nhiều biện pháp để chế ngự tội ác cách hữu hiệu mà không tước đoạt cách vĩnh viễn khả năng chuộc tội của họ (Giáo Lý Hội Thánh số 2267). Thực tế là Đức Giêsu đã bãi bỏ luật này từ lâu. 

Cụ thể là trong bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta đã nghe thánh Gioan tường thuật câu chuyện người phụ nữ bị bắt quả tang ngoại tình. Theo luật Do Thái thời đó thì chị bị lên án tử hình bằng cách ném đá. Không dừng lại đó, câu chuyện trở nên hấp dẫn khi tác giả cho thấy mục đích sâu xa của của những người Pharisêu và Kinh sư còn là để thử Đức Giêsu, để có cớ hại Ngài. Thái độ của Đức Giêsu làm cho họ kinh ngạc. Ngài chỉ ngồi xuống và viết lên đất. (x. Ga 8,1-6) Theo Nhóm Các Giờ Kinh Phụng Vụ, viết lên đất đó là thái độ của người không muốn chú ý đến người nói, cũng có nghĩa là khinh thường hay là cười nhạo. Chúng ta hãy nhớ lại trong Cựu ước:

Thánh Vịnh 37,12-13: “Kẻ gian ác mưu hại người công chính, và hậm hực nghiến răng. Nhưng Chúa cười vào nó, vì thấy nó đã đến ngày tàn”. Còn Thánh Vịnh 2,2.4 nói rằng khi “Vua chúa trần gian cùng nổi dậy … rập mưu đồ chống lại Đức Chúa, chống lại Đấng Người đã xức dầu phong vương” thì lúc ấy “Chúa ngự trời cao thấy thế bật cười, Người chế nhạo bọn chúng”. Đức Giêsu không thèm để ý đến lời họ nói là bởi vì chính họ đang bày trò. Không phải vì họ thi hành luật Môsê cho bằng là để kiếm kế hại Người. Họ đưa Đức Giêsu vào thế gọng kìm khó xử: nên thế nào, không kết án cũng không được mà kết án cũng không xong! Đó chẳng phải là họ đang âm mưu hại người công chính, đang hậm hực nghiến răng, đang rập mưu đồ chống lại Đức Chúa? Việc những Kinh sư và người Pharisêu đang làm cho thấy Thiên Chúa không hề hài lòng!

Thế nhưng câu trả lời của Đức Giêsu thì thật khôn ngoan: “Ai trong các ông sạch tội thì lấy đá ném trước đi”! (Ga 8,7) Và rồi không còn ai đủ sức để lấy đá mà ném bởi họ không ai là sạch tội; từ người nhiều tuổi cho đến người ít tuổi. Cuối cùng chỉ có người tội lỗi đối diện với Chúa: Chúa đã không lên án chị: “Chị hãy về đi”. (Ga 8,11)

Qua bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta thấy hiện rõ hai khuôn mặt đối lập nhau trước cùng một sự kiện. Người Pharisêu và các Kinh sư chắc chắn sẽ ném đá người phụ nữ phạm tội ngoại tình. Bởi vì họ dựa trên luật của Môsê. Hơn thế, họ còn giăng bẫy để hại người công chính là hại Đức Giêsu. Ngược lại là thái độ khoan dung, nhân từ và thương xót của Đức Giêsu đối với người tội lỗi, cụ thể là người phụ nữ phạm tội ngoại tình.

Với thái độ thứ nhất, những người Pharisêu và Kinh sư đã vì ghen tuông, hay vì lợi ích của băng nhóm mà quên đi lòng thương xót giữa con người với con người. Họ lợi dụng luật lệ của họ mà làm những điều bất chính. Đó cũng chính là thái độ của một số con người ngày hôm nay. Họ đã quên đi tình yêu và lòng thương xót, tình tương thân tương ái và chung sống hòa bình của con người với nhau. Họ là những kẻ phá hoại hòa bình, Thiên Chúa sẽ không ở cùng những kẻ phá hoại hòa bình.

Chúng ta cũng sẽ là những kẻ phá hoại hòa bình nếu như chúng ta hành động không phải để tôn vinh Chúa mà là để tìm lợi ích cho bản thân hay cho nhóm của mình. Chúng ta áp dụng lề luật một cách máy móc mà không nhắm đến lòng thương xót của con người với nhau. Chúng ta sử dụng những lợi thế của mình để chèn ép những người nhỏ bé và không có khả năng bảo vệ bản thân, biến họ thành công cụ để tìm lợi ích cho chính mình.

Do đó, bên cạnh tội lỗi đã làm cho con người ra hư hỏng thì một đối tượng cần để ý tới hơn đó là chính con người chứ không phải là tội. Đức Giêsu đã để ý đến con người hơn là tội của con người. Ngài lên án tội chứ không lên án con người. Bởi vậy, Ngài mới nói: tôi không lên án chị đâu! Thôi chị cứ về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa. (x. Ga 8,11) Và chính cách hành văn của thánh Gioan cũng cho thấy điều đó. Nếu như chỉ dừng lại ở luật của Môsê thì một con người đã bị ném đá chết. Thế nhưng, chúng ta phải vươn lên đến cái tầm của Đức Giêsu, lên đến luật của Đức Giêsu và khi đó con người được cứu sống.

Kính thưa cộng đoàn, đó chính là lòng thương xót của Thiên Chúa. Lòng thương xót đó được thể hiện qua cách hành động của Đức Giêsu hôm nay. 

Đức Giêsu chính là hình ảnh chân thực của Thiên Chúa, bản thể của Thiên Chúa và là Thiên Chúa. Đấng mà thánh Phaolô, trong bài đọc thứ hai cho thấy, sau khi gặp gỡ đã phải thốt lên rằng: “Tôi coi tất cả mọi sự là thiệt thòi, so với mối lợi tuyệt vời, là được biết Đức Kitô Giêsu, Chúa của tôi. Vì Người, tôi đành mất hết, và tôi coi tất cả như rác, để được Đức Kitô và được kết hợp với Người”. (Phil 3,8)

Vậy chúng ta đối diện với Chúa Giêsu như thế nào? Chúng ta là những kẻ tội lỗi ư? Vậy thì “hãy về và từ nay đừng phạm tội nữa”. Thánh Phaolô miêu tả chính bản thân ngài như một vận động viên đang chạy đua. Ngài đã quên đi chặng đường đã qua để lao mình về phía trước, về phía Chúa Kitô. (x. Phil 3,12-14)

Chúng ta đang sống trong một thế giới bấp bênh chăng? Đúng là bếp bênh thật! Chúng ta đang đối diện với nguy có chiến tranh thế giới thứ ba! Sự đối đầu của các cường quốc. Hết chiến tranh lạnh với các cuộc chạy đua vũ trang, rồi lại đến các cuộc chiến tranh vũ trang với những vũ khí hiện đại. Có những vũ khí có thể làm “bay hơi” một con người, cái gọi là “father of boms”. Đó là chưa kể vũ khí hạt nhân. Trong tình trạng như vậy, liệu chúng ta có thể trở về với cái mà Kinh thánh gọi là “hỗn mang tiên khởi” hay không? Chưa hết, thế giới chúng ta hiện nay đã, đang và vẫn còn chưa hết bàng hoàng với đại dịch Covid đó chăng? Vậy có thể nói thế giới chúng ta đang sống chẳng khác gì một sa mạc! 

Kính thưa cộng đoàn, thế giới chúng ta có là một sa mạc đi chăng nữa thì lòng thương xót của Thiên Chúa vẫn luôn tràn trề. Kinh thánh cho chúng ta biết điều đó. Cụ thể trong bài đọc thứ nhất hôm nay, Thiên Chúa sẽ mở một con đường giữa sa mạc, sẽ khơi những dòng sông tại vùng đất khô cằn. Khi đó, thậm chí các loài dã thú, chó rừng và đà điểu, đều sẽ tôn vinh Đức Chúa vì công trình Ngài đã thực hiện. 

Quả thế, Thiên Chúa vẫn luôn hiện diện với chúng ta cách nhiệm mầu. Trong thực tế, tận trong lương tâm sâu thẳm, con người vẫn còn đó những tấm lòng trắc ẩn dành cho con người. Con người luôn mong muốn đứng về phía hòa bình và công lý hơn là chiến tranh và bạo lực, muốn đứng về phía những người yếu thế hơn là những người cậy quyền, cậy của cải. Vẫn còn đó những con người muốn đối xử với nhau bằng lòng thương xót hơn là bom đạn. 

Bởi đó, sau khi nhận ra rằng Thiên Chúa là Đấng giàu lòng thương xót. Chúng ta hãy tỏ lòng thương xót với đồng loại của mình. Đó cũng là mẫu gương cho cách hành động của mỗi người chúng ta. Lòng thương xót của chúng ta với nhau phải được thể hiện cả trong hiện thể lẫn tiềm thể. Nếu như phải phán đoán một việc gì mà phải dùng đến luật thì hãy nhớ rằng: “mỗi thánh nhân đều có một quá khứ, và mỗi tội nhân đều có một tương lai”. Hơn nữa, phải nhớ rằng lề luật phải mang lại ơn cứu chuộc cho con người, phải làm cho con người được sống.

Ước gì qua những bài đọc Lời Chúa hôm nay, nhất là Đại lễ Phục Sinh đang gần kề, chúng ta đã nhận ra được khuôn mặt đích thực của Thiên Chúa. Đấng “đòi lòng nhân hậu chứ không cần lễ tế”. Đấng từ trời xuống là để cứu chữa những gì đã hư mất. Đấng đến để kiện toàn lề luật chứ không phải là để hủy bỏ. Ước gì chúng ta biết lên tiếng ngợi khen Thiên Chúa vì những công trình Ngài đã thực hiện giữa chúng ta. Ước gì chúng ta trở nên công chính vì đã biết kính sợ Thiên Chúa và ngưỡng mộ những công trình của Ngài. Nhất là công trình cứu chuộc mà Ngài đã thực hiện. Bởi vì “công trình sáng tạo đã lạ lùng, công trình cứu chuộc còn lạ lùng hơn nữa”. Amen.

1. (x. https://www.vaticannews.va/vi/world/news/2022-02/giao-hoi-kazakhstan-chao-bo-tu-hinh.html, ngày 6/03/2022)

• Quay lại
• Tiếp Tục