Lòng tôn kính dành cho Thánh Cêcilia có từ rất xưa, vương cung thánh đường mang tên thánh nữ tại khu Trastevere ở Rôma được xây dựng lần đầu tiên trước Sắc chỉ Milano (năm 313), và lễ kính thánh nữ được cử hành tại Rôma từ năm 545.

Ngày 22 Tháng 11: Thánh Cêcilia, Trinh Nữ, Tử Đạo

Theo truyền thống, Thánh Cêcilia là một thiếu nữ quý tộc Rôma chịu tử đạo khoảng năm 230, dưới triều hoàng đế Alexandre Sévère và thời Đức Giáo hoàng Urbanô I. Lòng tôn kính dành cho thánh nữ có từ rất xưa, vương cung thánh đường mang tên Thánh Cêcilia tại khu Trastevere ở Rôma được xây dựng lần đầu tiên trước Sắc chỉ Milano (năm 313), và lễ kính thánh nữ được cử hành tại Rôma từ năm 545.

Sức mạnh của tình yêu

Truyện kể về cuộc tử đạo của Thánh Cêcilia được ghi trong Passio Sanctae Caeciliae, một văn bản có tính văn chương hơn là lịch sử, mang đậm nét huyền thoại. Theo bản Passio, Cêcilia đã được hứa gả cho một vị quý tộc tên là Valerian. Trong ngày thành hôn, Cêcilia tiết lộ rằng mình đã theo Kitô giáo và khấn giữ trọn đời đồng trinh. Valerian đồng ý, về sau ông đã xin được học giáo lý và lãnh bí tích Thánh Tẩy cách kín đáo nhờ Đức Giáo hoàng Urbanô I. Ít lâu sau, em trai ông là Tiburtiô cũng trở lại Kitô giáo. Cả hai anh em sớm bị bắt giam theo lệnh của quan Tổng trấn Turcius Almachius. Sau khi bị tra tấn, họ bị chặt đầu cùng với viên cai ngục Maximus, người có nhiệm vụ tống giam họ, nhưng trên đường đi chính ông ta cũng đã xin trở lại Kitô giáo trước khi chịu chết.

Đức tin chiến thắng sự chết

Sau đó, Almachius quyết định xử tử Cêcilia nhưng ông không dám hành quyết công khai, vì sợ dân chúng phẫn nộ bởi sự nổi tiếng của cô gái trẻ theo Kitô giáo. Sau khi đưa cô ra xét xử sơ sài, Almachius ra lệnh đưa cô về giam trong phòng xông hơi được đốt nóng đến nhiệt độ rất cao để dàn dựng một cái chết do ngạt thở. Sau một ngày một đêm, binh lính thấy Cêcilia vẫn còn sống cách lạ kỳ, toàn thân được bao phủ trong một lớp sương từ trời. Sau đó Almachius truyền chém đầu Cêcilia, nhưng mặc dù đao phủ chém đến ba nhát dao vẫn không thể làm đầu thánh nữ lìa khỏi cổ. Sau ba ngày đau đớn, Thánh Cêcilia trút hơi thở cuối cùng trước khi phân phát hết của cải cho người nghèo và dâng nhà cửa cho Giáo hội. Và trong thời gian không còn nói được nữa, Thánh Cêcilia vẫn tiếp tục tuyên xưng đức tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi bằng cách giơ ba ngón tay: ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa bàn tay phải (để chỉ Ba Ngôi Thiên Chúa) và ngón trỏ của bàn tay trái (chỉ một bản tính Thiên Chúa duy nhất). Tư thế ấy được điêu khắc gia Stefano Maderno tạc thành bức tượng Thánh Cêcilia nổi tiếng đặt dưới bàn thờ chính của Vương cung thánh đường mang tên ngài.

Luôn ấp ủ trong lòng Tin mừng của Đức Kitô

Trong bộ sưu tập tiểu sử các thánh thời trung cổ bằng tiếng Latinh do tu sĩ Jacopo da Varagine dòng Đa Minh biên soạn, có kể lại rằng Đức Giáo hoàng Urbanô I cùng với một số phó tế đã an táng thánh nữ trong hầm mộ Thánh Callistô, gần phần mộ của các Đức Giáo hoàng. Năm 821, Đức Giáo hoàng Paschal I đã gọi Cêcilia là “Trinh nữ Cêcilia, người luôn ấp ủ trong lòng Tin mừng của Đức Kitô”, và với lòng sùng kính đặc biệt với Thánh Cêcilia, ngài đã chuyển di hài thánh nữ về hầm mộ trong Vương cung thánh đường Thánh Cêcilia ở Trastevere, nơi ngài đã cho xây dựng lại để tôn kính thánh nữ. Trước Năm thánh 1600, trong đợt trùng tu Vương cung thánh đường do Đức Hồng y Paolo Emilio Sfrondati thực hiện, người ta đã tìm thấy quan tài của Thánh Cêcilia được bảo quản hết sức cẩn trọng, trong đó thi hài của thánh nữ được quấn trong một chiếc áo lụa dệt vàng.

Thánh nữ và âm nhạc

Mối liên hệ giữa Thánh Cêcilia và âm nhạc chỉ xuất hiện từ cuối thời Trung Cổ. Theo một số người, điều này có thể bắt nguồn từ cách hiểu sai một trích đoạn trong Passio; một số khác cho rằng từ lời ca nhập lễ trong thánh lễ kính thánh nữ: “Trong khi tiếng đàn vang lên, ngài dâng lên tiếng hát từ đáy lòng chỉ cho riêng Chúa.” Từ nửa sau thế kỷ XIV, hình ảnh thánh nữ gắn liền với âm nhạc lan rộng khắp châu Âu. Bức tranh Thánh Cêcilia xuất thần, một kiệt tác của Raphael vẽ cho nhà thờ San Giovanni in Monte ở Bologna diễn tả thánh nữ tay cầm cây đàn và nhiều nhạc cụ khác ở dưới chân, đã củng cố hơn mối liên hệ giữa Cêcilia - vị thánh tử đạo tại Rôma với biểu tượng âm nhạc. Vì thế, Cêcilia được tôn vinh và ngợi ca như vị thánh bảo trợ của các nhạc sĩ và ca viên. Năm 1584, Học viện Âm nhạc Rôma được thành lập và mang tên Thánh Cêcilia.

Maria Hải Châu, SSS

Chuyển ngữ từ: vaticannews.va/en

• Quay lại
• Tiếp Tục